بَاب
الْوُضُوءِ
بِسُؤْرِ
الْكَلْبِ
37. Köpeğin Artığı
İle Abdest Almak
حَدَّثَنَا
أَحْمَدُ
بْنُ يُونُسَ
حَدَّثَنَا
زَائِدَةُ
فِي حَدِيثِ
هِشَامٍ عَنْ
مُحَمَّدٍ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
عَنْ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ
طُهُورُ
إِنَاءِ
أَحَدِكُمْ
إِذَا وَلَغَ
فِيهِ
الْكَلْبُ
أَنْ
يُغْسَلَ
سَبْعَ مِرَارٍ
أُولَاهُنَّ
بِتُرَابٍ قَالَ
أَبُو دَاوُد
وَكَذَلِكَ
قَالَ أَيُّوبُ
وَحَبِيبُ
بْنُ
الشَّهِيدِ
عَنْ مُحَمَّدٍ
ح حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
حَدَّثَنَا
الْمُعْتَمِرُ
يَعْنِي ابْنَ
سُلَيْمَانَ
ح و
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ
عُبَيْدٍ
حَدَّثَنَا
حَمَّادُ
بْنُ زَيْدٍ
جَمِيعًا
عَنْ
أَيُّوبَ
عَنْ مُحَمَّدٍ
عَنْ أَبِي
هُرَيْرَةَ
بِمَعْنَاهُ
وَلَمْ
يَرْفَعَاهُ
وَزَادَ
وَإِذَا
وَلَغَ
الْهِرُّ
غُسِلَ
مَرَّةً
Ebu Hureyre (r.a.)'den
rivayet edildiğine göre, Resulullah (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle
buyurmuştur: "Sizden birinin kabını köpek yaladığı zaman onun
temizlenmesi, (birincisi toprakla olmak şartıyla) yedi kere yıkanmasıdır”.
Ebu Davud dedi ki:
"Bu hadisi "birincisi toprakla olmak" ilavesiyle Eyyub ve Habib
b. Şehid, Muhammed'den rivayet etmişlerdir."
AÇIKLAMA: “Vuluğ” köpeğin dilinin kenarıyla su içmesi
anlamındadır. Bu mevzuda farklı rivayetler vardır, bütün bu rivayetler şu dört
hususu ihtiva etmektedir:
1.
Birinci yıkayışta toprakla ovunuz.
2.
Yedincisinde, toprakla ovuverirseniz de caizdir. Ancak birincide toprakla
ovmanız daha iyidir.
3.
Bu yıkayışların herhangi birisinde toprakla ovmanız yeterlidir.
4.
Sekizincide toprakla ovunuz.
Menhel
yazarı bu rivayetlerin arasını şöyle birleştirmiştir:
"Birinci
yıkayışı toprakla yapmak en iyi ve en mükemmel olanıdır.Yedinciyi toprakla
yıkamak en iyisi olmamakla beraber caizdir. Geriye kalan yıkayışların herhangi
birini toprakla yapmak da yeterlidir.”
Nevevi,
"Sekizincide toprakla ovun" rivayeti bizim (şafiilerin) ve aynı
zamanda cumhurun mezhebidir. Zira hadisten murad, kabı yedi defa yıkayın ama
bunların birinde suyla toprağı karıştırarak yıkayın, demektir. Bu bakımdan toprak
su yerine geçmiş ve ona sekizinci yıkama denmiştir" görüşündedir. [Nevevi
Müslim şerhi]
Lakin
ibn Dakiki'l-İyd buna itiraz ederek, "Sekizinci yıkayışı toprağa bulayarak
yapınız" emri bu hususta herhangi bir te'vile imkan vermeyecek kadar
açıktır. Eğer ilk yıkayış toprakla olmuşsa sekizinci yıkayış da su ile
olmuştur" demektedir.
Bazıları
"Hanefilerle Malikiler bu hadisin zahirine muhalefet ederek toprakla
yıkamaya itiraz etmekte fakat yedi kere yıkamayı kabul etmektedirler"
demişlerse de, kendilerine şu cevap verilmiştir: "Toprakla sürtmek imam
Malik'in rivayetinde yoktur. Fakat yedi kere yıkamak ona göre mendubtur. Çünkü
İmam Malik'e göre köpek pis değildir."
Maliklerden
bazılarına göre, çoban ve av köpeklerinin yaladığı kabı yıkamak gerekmez. Ancak
beslenmesine izin verilmeyen köpeklerin yaladığı kabı yıkamak menduptur.
Malikilerden
bazılarıda "kuduz köpeğin yaladığı kap yıkanır, diğerleri yıkanmaz"
derler.
Hanefilere
göre ise, kabı yedi kere yıkamak ve toprakla ovmak icabetmez. Ebu Cafer
"et-Tahavi, Hanefilerin bu konudaki görüşünü şöyle özetlemiştir:
"Köpek ağzını kabın içine sokarsa o kabı hemen dök, sonra üç kere
yıka" hadisini de Hz. Ebu Hureyre rivayet etmiştir. Yedi defa yıkamanın
vücubu bu hadisle kaldırılmıştır. Çünkü yedi defa lafzını da Ebu Hureyre
rivayet etmiştir. Hiç bir sahabinin Efendimizden işittiğinin tersine amel
etmesi veya fetva vermesi helal olmaz. Demek ki, ikinci hadis birincinin
hükmünü kaldırdığından ikinciyle amel etmiştir. Ebu Hureyre'den rivayet eden
raviler için bu hadis haber-i ahad olması bakımından zayıf sayılabilirse de
haberi bizzat Resulullah (s.a.v.)'dan işiten Ebu Hureyre (r.a.) için zayıflık
mevzuu bahs değildir. Zaten onunla amel etmiştir. [Maide 4]